12.12.22

FLOR DE PASCUA (POINSETTIA)

Con orixe en México, onde os aztecas usaban as follas para tinxir e a savia para tratar a febre. Desde o 2002, o 12 de decembro celébrase o Día da flor de noiteboa. As flores de Pascua son a planta en maceta máis vendida durante o Nadal.


 

4.12.22

DÍA MUNDIAL DA CONSERVACIÓN DA VIDA SILVESTRE

 4 de decembro

Día Mundial da Conservación da Vida Silvestre. O Monte Kilimanjaro, coñecido como a “Gran Montaña Blanca” polas tribus locais, observa como estes elefantes africanos cruzan as sabanas do Parque Nacional Amboseli en Kenia.

A pérdida de hábitat e a caza furtiva de marfil diezmaron as poboacións de elefantes de monte e do seu parente, o elefante de bosque, que deambula cerca do volcán Kilimanjaro. Hoxe é unha ocasión para recoñecer o fráxil ecosistema de noso planeta e o impacto diario que os humanos temos sobre a biodiversidade. Depende de todos nos axudar a estes elefantes a seguir deambulando por lugares tan idílicos como o parque Ambolesi.


 

30.11.22

24.11.22

17.11.22

ISABEL ZENDAL

 Naceu en 1771 en Santa Mariña de Parada (Ordes, A Coruña). Foi enfermeira e nai solteira. Decidiu abandoar a súa terra natal para poñer rumbo ao Novo Mundo como parte da “Expedición Filantrópica de la Vacuna” .

En 1800, entrou  a traballar como Rectora dunha inclusa (horfanato) destinada ao coidado de nenos abandoados.

En 1803, Carlos IV, que perdera unha filla por culpa da viruela, ordeou que un “convoy” partira desde a Península para extender a vacina contra esta enfermidade por todos os territorios de ultramar. O resultado foi a Real Expedición Filantrópica de la Vacuna”, que pude considerarse como a primeira misión humanitaria da historia.

Só había un problema… cómo trasladar a vacina? A resposta deuna o médico español Francisco Javier Balmis , ao frente desta aventura, e consistiu en trasportar o suero dentro de 22 nenos vivos. Para ser máis concretos, huérfanos de A  Coruña. Isabel foi a enfermeira encargada de coidalos ( un deles foi o seu propio fillo) e velar pola súa saúde. Está considerada coma a primeira enfermeira en misión internacional. Gracias a ela 250.000 persoas recibiron a vacina contra a viruela, contribuido á súa erradicación.

 


16.11.22

EVA CRANE

Naceu en 1912 no condado de Surrey (Inglaterra).

Estudou no prestixioso King’s College de Londres e convertiuse na segunda muller en obter o Grao de Matemáticas en tan só dous anos. Tamén obtivo o Máster en Mecánica Cuántica e posteriormente o Doctorado en Física Nuclear.

Pero a súa vida cambiou grazas a un regalo de voda. Aquel regalo fixo que unha  física nuclear cambiara o seu campo de interés e se convertira nunha eminencia mundial en apicultura. O regalo foi unha colmena.

Convertiuse na maior experta mundial nas abellas e nunha gran divulgadora ,que enseñou principios de apicultura a gobernos, ONGs, apicultores e granxeiros ao longo de todo o planeta. Ademais do comportamento das abellas e a síntese do mel, realizou importantes estudos no ámbito da historia e a arqueoloxía da apicultura. Descubriu que o mel se utilizaba para axudar a preservar cadáveres na antigua Babilonia, que o Viet Cong utilizou abellas como armas de guerra e que apicultores dunha remota rexión de Paquistán utilizan as mesmas colmenas que se utilizaban na época de Alejandro Magno. Recolectou, fotografiou e catalogou máis de dous mil obxectos e útiles de apicultura recollidos por todo o mundo. 

Lembra que as abellas son un pilar fundamental para a vida na Terra. 


 

 

 

 

 

15.11.22

JOCELYN BELL

Susan Jocelyn Bell Burnell é unha astrofísica británica que descubriu a primeira radioseñal dun púlsar. Naceu en  1943, en Belfast, Irlanda do Norte e o seu descubrimento foi parte da súa tese. Sin embargo, o recoñecemento sobre este descubrimento foi para Antony Hewish, o seu titor, a quen se lle otorgou o premio Nobel de Física en 1974.

PÚLSAR:é unha estrela de neutróns, que emite radiación electromágnética pulsante periódica. O sinal do primeiro púlsar que detectou Jocelyn, tiña un intervalo exacto de 1,33730113 segundos. Este tipo de señais únicamente se poden detectar empregando un radiotelescopio.

Como curiosidade, dicir  que como estos sinais eran tan regulares, pensouse que eran producidas por civilizacións extraterrestres e bautizáronse co nome de sinais LGM (Little Green Men).


 

 

ROSALIND FRANKLIN

 Naceu en Londres en 1912 e estudiou Química en Cambridge. Foi unha experta en cristalografía de R.X, técnica que se esmprega para determinar estructuras de moléculas.

Xenerou unha fotografía, coñecida como "Foto 51", que foi clave para demostrar por primeira vez cómo debía ser a estructura da molécula de ADN, que ata entón era un misterio.

Morreu de cáncer de ovario en 1958 con 37 años, e nunca foi recoñecida co premio Nobel de Medicina, que Watson e Crick sí recibiron polo descubrimento da estructura de doble hélice do ADN, catro anos despois da súa norte, empregando os datos e os estudos de Rosalind, sin os cales a estructura do ADN non sería coñecida.



ADA LOVELACE

 Nace en Londres en 1815. O seu pai foi Lord Byron (poeta) e a súa nai unha aristócrata inglesa apasionada das matemáticas e a astronomía.

Está considerada a pioneira da informática, a partir do sestudos realizados sobre unha calculadora mecánica que deseñara o matemático Charles Babbage. 


 

MARIE CURIE e a súa filla IRENE

 Maria Salomea Sklodowska, máis coñecida co nome de Marie Curie, naceu o 7 de novembro de 1867 en Varsovia, Polonia.

Esta investigadora destacou sobre todo no estudo da radioactividade. Xunto co seu marido Pierre, fixo importantes descubrimentos, como o dos elementos con propiedades radioactivas como o radio (Ra) e o polonio (Po).

Os traballos foron recoñecidos otorgándolle dous premios Nobel tanto no ámbito da Física (compartido co seu marido e o científico Becquerel) como no da Química (en solitario). Tamén, durante a Primeira Guerra Mundial ,colaborou cos sanitarios nos campos de batalla,, para unha mellor recuperación dos soldados, utilizando unidades móbiles de raios X.

Tivo dúas fillas, e a maior, Irene, tamén obtivo, xunto ao seu marido , o Nobel en Química,grazas a estudos sobre a radioactividade natural e artificial. 



MARGARITA SALAS

 O 7 de novembro de 2019 (o mesmo día do necemento de Marie Curie) Margarita Salas fallecía aos 80 anos.

 Naceu en Canero, Asturias. Aos 16 anos ingresa na facultade de Químicas en Madrid. Alí coñece ao premio Nobel de Mediciña Severo Ochoa, célebre científico que foi unha gran inspiración para a súa carreira, e a que a orientou hacia a bioquímica.

Viaxou a Nueva York e realiza na súa universidade a tesis postdoctoral Dirección de lectura del mensaje genético y mecanismos de iniciación de la biosíntesis de proteínas baixo a tutela de Severo Ochoa. O seu traballo predoctoral titulouse: Metabolismo de hidratos de carbono.

Margarita Salas patentou o método do ADN polimerasa phi29, que permite amplificar millóns de veces o ADN para poder ser analizado. Esta patente sigue sendo a máis rentable que presentou o CSIC (“Consejo Superior de Investigaciones Científicas”). Dado que a patente expirou en 2009, o equipo de Salas sigue traballando en melloras que xa foron patentadas e son explotadas por varias empresas, en materias como a forense, a oncoloxía e a arqueoloxía.

O fallecemento de Margarita Salas conmocionou á comunidade científica nacional e internacional, e será recordada como unha das mentes máis brillantes da historia da ciencia en España, e como unha das figuras femininas máis inspiradoras.

 

 


 

14.11.22

ÁNGELES ALVARIÑO

 Naceu nun pequeno pobo costeiro de Galicia. María de los Ángeles Alvariño foi unha namorada do mar, ao que adicou toda a súa vida, realizando investigacións e divulgacións do mundo dos océanos. Alvariño é a única científica española mencionada na prestixiosa "Encyclopedia of World Scientists", unha publicación onde aparecen os mil científicos mundiais máis importantes de todos os tempos.


 

 

MES DA CIENCIA EN GALEGO

 O mes de novembro é o mes adicado á ciencia en galego.



13.11.22

20 aniversario Prestige

É necesario lembrar, para non caer nos mesmos erros.

https://www.rtve.es/temas/prestige/59230/

 




10.11.22

CURIOSIDADES CASTAÑILES

 A castaña é un froito seco?

A castaña é un froito seco diferente, porque a pesar de pertencer a ese grupo de alimentos, sus características nutricionais non teñen moito que ver co resto. Ten menos calorías e tamén menos graxas totais na súa composición.

Su altísimo porcentaxe en auga, que chega casi á metade do seu peso, é outra das diferencias que ten cos froitos secos. A outra é o seu alto contido en hidratos de carbono e o seu baixo índice de proteínas, outras características que fan que se asemexe máis a un cereal.

 

Castañas pilongas

castaño de Indias1 (Aesculus hippocastanum), denomínase comúnmente falso castaño debido a que os seus frotios presentan un gran parecido exteno cos das castaños  (Castanea sativa . Os froitos dos castaños de indias son tóxicos para o ser humano e denomínanse castañas pilongas.

Hai que ter en conta que as castañas do castaño (Castanea sativa  cando están desecadas tamén se denominan castañas pilongas.

Conclusión, levan o mesmo nome, pero unas son tóxicas e as outras están ben boas!!!

 

 


 

 

 

DÍA MUNDIAL DA CIENCIA PARA A PAZ E O DESENVOLVEMENTO

 Hoxe, 10 de novembro, conmemórase o día mundial da ciencia para a paz e o desenvolvemento. Ten como obxectivo facer fincapé na utilización responsable da ciencia , en beneficio das sociedades, para que sexan máis sosteibles.




2.11.22

AZAFRÁN

Os estigmas, unha vez pulverizados, empréganse para dar cor e sabor aos alimentos, pero tamén a prendas e ornamentos. Esta preciada especia posúe múltiples cualidades que, ademais de ser un ingrediente culinario de luxo, pode aportarnos diversos beneficios medicinais.

Precísanse catro mil flores para obter un peso de apenas 30 g de azafrán en po. Empréganse  só os estigmas (“hebras”) das flores . Para obtelos, hai que separalos cuidadosamente do resto da flor, evitando dañalos,  colleitándoos un a un, un traballo artesanal moi laborioso. É unha das especias máis caras que se coñecen.

Só se conseguen 250 g de azafrán puro por cada kilo de estigmas. Hoxe en día, un kilo de azafrán cotízase aproximadamente a  tres mil euros.


 

30.10.22

HEMATOFAXIA


 Os hematófagos son animais que se alimentan principalmente de sangue. Seguro que che viñeron á cabeza animais chuchadores, como os mosquitos ou os morcegos ¿verdade? Pois non é totalmente correcto: non todos os mosquitos e os morcegos son hematófagos, pero ademais, é que existen moitísimas máis especies de animais que se alimentan de sangue, é dicir, que practican a" hematofagia («hemato» do grego, sangue, e «fagia» de comer).

Exemplos:

Insectos hematófagos son os mosquitos, os tábanos, as chinches, os piollos ou as pulgas, entre outros. No caso dos mosquitos e os tábanos só se alimentan de sangue as femias adultas.

Arácnidos como algunhas arañas, as carrachas…

Anélidos, como as sambesugas e as tenias.

Animais mariños como as lampreas, o candirú…

Mamíferos .A maioría dos morcegoss non se alimentan de sangue, aliméntanse principalmente de insectos, pequenos mamíferos, néctar, froitas…Só algunhas especies de morcegos se alimentan de sangue. Son os coñecidos como «murciélagos vampiro» como o vampiro común, o vampiro de ás brancas ou o vampiro de patas peludas (todos viven en América do Sur).

Aínda que poida sorprender, tamén existen aves hematófagas, paxaros que se alimentan do sangue doutros animais, algo pouco frecuente. Algúns exemplos de hematofaxia son o pinzón vampiro, o sinsonte de Española (viven nas Illas Galápagos), o zorzal de Tristán de Acuña e o” picabueyes”.

 




 

26.10.22

"Atrax robustus"

A araña máis velenosa do mundo é un arácnido australiano coñecido como "araña de Sídney", “araña de tela de embudo” ou “Atrax robustus”.

O seu veleno é o dobre de potente que o cianuro, sendo o macho moito máis perigoso que a femia ( 6 veces máis tóxico).

Unha persoa pode morrer en 60 minutos tras a mordida si non é atendida. O antídoto descubriuse en 1981 e desde entón non houbo máis víctimas mortais.

Como curiosidae, o veleno desta araña é inocuo para cans e gatos.

 


23.10.22

ILLAS CANARIAS

 Nas Illas Canarias hai 4 parques nacionais relacionados co vulcanismo

  • Timanfaya, en Lanzarote
  • Teide, en Tenerife
  • Caldera de Taburiente, na illa de "La Palma"
  • Garajonay, en " La Gomera"


OS VOLCÁNS MÁIS PERIGOSOS

 


VOLCÁNS

 


17.10.22

DÍA 17 de OUTUBRO

 O 17 de outubro de 1956:

Disputouse a partida de xadrez chamada 'La partida del siglo' entre Donald Byrne e Bobby Fischer, gañando este último con tan só 13 anos de idade.

O 17 de outubro tamén se conmemora  o Día Internacional para a Erradicación da Pobreza e o Día Mundial contra a Dor.

5.10.22

MOLA mola

 Nome científico:

Mola mola

Nome común:

“Pez Luna”

Descripción:

Corpo plano lateralmente e con forma de lúa redonda. Posúe catro dentes. Pode chegar  a medir máis de 3 metros e pesar 1-3 toneladas. Destacan 2 aletas pegadas á súa cola, de grandes  dimensións, e que sobresaen do corpo. Soen ter unha cor grisácea.

Localización:

É habitual velos nadar cerca da superficie, pero poden sumerxirse ata profundidades de 600 metros.

Outros Datos:

Aliméntanse de plácton, crustáceos, cefalópodos e medusas.

Comportamento:

Teñen un cerebro minúsculo, no son nada asustadizos e apenas teñen depredadores.



 

 

28.9.22

29 setembro 2022 DÍA INTERNACIONAL DA CONCIENCIACIÓN SOBRE A PERDA E O DESPERDICIO DE ALIMENTOS

 

O Día Internacional da Concienciación sobre a Pérdida e o Desperdicio de Alimentos celébrase o 29 de setembro gracias a un decreto oficial establecido pola ONU . Ten como principal obxectivo evitar que os alimentos se desperdicien, xa que son un ben escaso, sobre todo, en aqueles países onde os índices de pobreza van en aumento cada día.

Unha solución:

O Banco Mundial de Sementes está ubicado nunha rexión do “ Archipiélago Ártico”, en Noruega, onde se atopan  depositadas unha gran variedade de sementes traídas dos cinco continentes. Ten como obxectivo asegurar a preservación dos alimentos da poboación en caso de presentarse un cataclismo de grandes proporcións en todo o planeta.

Este lugar, chamado tamén "La bóveda del fin del mundo", en Svalbarg, inaugurouse en febreiro do ano 2008 e alberga variedades únicas de sementes de África, Asía, Europa e América, entre as que se atopan arroz, millo, sorgo e trigo, así como unha gran variedade doutras sementes, incluíndo as de uso medicinal.

A idea da súa localización é preservar este tesouro da humanidade nun lugar conxelado a máis de 150 metros de profundidade, co fin de garantir que as instalacións ou depósitos das sementes non sufran ningún tipo de dano, como inundacións polo desxeo dos casquetes polares ou a presencia de desastres naturais como terremotos, volcáns ou radiacións.

É unha sabia decisión, tomada polos gobernos e organismos internacionais de todo o mundo co único fin de preservar as distintas especies vexetais e animais, así como a supervivencia da raza humana por moitos séculos máis.


https://www.youtube.com/watch?v=E-bXhBZ-Kg0


 

27.9.22

22.9.22

EQUINOCCIO OUTONO

O inicio e o fin das estacións vén marcado polos solsticios e os equinoccios. Hai dous solticios (un de inverno e outro de verán) e dous equinoccios (un de primavera e outro de outono).

En que se diferencian?

Nos equinoccios, o día e a noite duran o mesmo. Nos solsticios, teñen diferente duración: o solsticio de inverno prodúcese na noite máis longa do ano e o solsticio de verán prodúcese na noite máis curta do ano.

Cando se producen?

Solsticio de invierno -sobre o 21 de decembro-, o equinoccio de primavera -sobre o 21 de marzo-, o solsticio de verán -sobre o 21 de xuño – e o equinoccio de outono -que se dará precisamente hoxe, 23 de setembro -.

 Equinoccio de otoño: qué es y cuándo sucede - Calendarr